«Δε μου αρέσει η Μουσική γιατί έχει Θεωρία»: Βρείτε το λάθος!

Η «Θεωρία της Μουσικής» είναι αναπόσπαστο κομμάτι κάθε Μουσικής Εκπαίδευσης που συνδέεται κυρίως με τη μουσική γραφή και ανάγνωση.

Είναι ένα τρόπος να «θεωρείς», να «θωρείς» το όμορφο κομμάτι της ζωής μας που ονομάζουμε «Μουσική».

Πως είναι δυνατόν η «θωριά» της Μουσικής να είναι ανεπιθύμητη και βαρετή για τα παιδιά;

Δε θα πρέπει να είναι κάτι συναρπαστικό όπως ή ίδια η Μουσική;

Για να κάνουμε τη Θεωρία της Μουσικής κάτι αγαπητό και χρήσιμο στα παιδιά, ας την αγαπήσουμε πρώτα απ’ όλα εμείς κι ας καταλάβουμε εμείς την αξία της.

Αν δούμε τη Θεωρία της Μουσικής σαν ένα εργαλείο για ανάγνωση και γραφή μουσικής, εύκολα την αχρηστεύουμε.

Μουσική παίζει κανείς και χωρίς καθόλου «θεωρητικές γνώσεις».

Μεγάλοι λαϊκοί οργανοπαίκτες – για παράδειγμα – δεν γνώρισαν τη Θεωρία της Μουσικής.

Τα παιδιά «γεννιούνται καλλιτέχνες», όπως και «γεννιούνται επιστήμονες» χωρίς αυτήν (τη θεωρία).

Αν η Θεωρία της Μουσικής βιωθεί από τα παιδιά σαν ένας περιορισμός της δημιουργικότητάς τους έχουμε ήδη ένα κρίσιμο μείον.

Άρα που βρίσκεται η αξία της θεωρίας;

Στο γεγονός ότι προχωρά, εξελίσσει αν θέλετε, την ήδη υπάρχουσα δημιουργικότητα και εκφραστικότητα των παιδιών (και των μεγάλων φυσικά).

Μόνο έτσι αποκτά νόημα και αξία η Θεωρία της Μουσικής, δηλαδή ως μέσο μεγέθυνσης της ήδη υπάρχουσας απόλαυσης της Μουσικής.

Δε θα μπορούσα στο πλαίσιο ενός τέτοιου “εργαστηρίου σκέψεων” να εκταθώ στα επιχειρήματα που κάνουν τη Θεωρία της Μουσικής αξιαγάπητο συνοδοιπόρο της μουσικότητάς μας.

Μπορώ όμως να αναφέρω κάποιες αρχές ρισκάροντας να κάνω το κείμενο βαρετό να χάσω τον/την αναγνώστη/τρια και την κοινοποίησή του (ποιος άραγε κοινοποιεί βαρετά πόστ-σεντόνια; ).

Ας είναι όμως, η σελίδα δεν στοχεύει στα λάικ, οπότε… θα το κάνω:

Η Θεωρία της Μουσικής είναι κάτι που – όπως κι αν το ακούσεις/δεις – έπεται της μουσικής πράξης.

Η Θεωρία έρχεται έπειτα από την πράξη, ακόμη κι αν τελικά μας οδηγεί σε νέες σχεδόν «παρθενογεννημένες» μουσικές πράξεις.

Γιατί στην εκπαίδευση να την προτάξουμε ως πρώτη χρονικά;

Πρώτα βιώνουμε, μετά συστηματοποιούμε…
Επίσης, η Θεωρία της Μουσικής είναι ένα εργαλείο.

Πρέπει συνετά και μεθοδικά να επιλέγουμε πότε το εισάγουμε στην μουσική πράξη.

Άλλοτε είναι σωτήριο, άλλοτε άχρηστο, άλλοτε… ζημιογόνο!

Η διδακτική ωριμότητα αλλά και η κατάλληλη επιμόρφωση θα μας βοηθήσουν να σταθμίσουμε πόση προφορικότητα και πόσο γραμματισμό θα βάλουμε στην παιδαγωγική μας κάθε στιγμή, σε κάθε μαθητή, σε κάθε ορχήστρα.

Ας μην ξεχνάμε πως όταν διδάσκουμε «χωρίς νότες» υπάρχει και τότε ένα σύστημα, μια σειρά, αν θέλετε μιας «προφορική» μεν πλην όμως «Θεωρία».
Η Θεωρία της Μουσικής ΔΕΝ είναι μία.

Όχι μόνο επειδή π.χ. στην Ελλάδα έχουμε την Ευρωπαϊκή και τη Βυζαντινή Θεωρία της Μουσικής.

Αλλά και επειδή πολλές παραλλαγές της Θεωρίας, πολλές μεθοδολογίες και συστηματικότητες έχουν φτιαχτεί.

Και ίσως επειδή και ΚΑΘΕ εκπαιδευτικός πλέον μπορεί δημιουργικά να αναπτύξει μια Θεωρία της Μουσικής με βάση τις δικές του ανάγκες που συνδυάζει υπάρχοντα υλικά ή ακόμη και δημιουργεί νέα.

Να υποστηρίζουμε μια και μόνο Θεωρία της Μουσικής σημαίνει ακριβώς αυτό το δυσάρεστο γεγονός:
βλέπουμε, αντιλαμβανόμαστε, θεωρούμε με έναν μόνο τρόπο τη Μουσική.

Κι αυτό δεν αρμόζει στο μεγαλείο της!
Όλα τα παραπάνω σημαίνουν καλή γνώση της αξίας και της θέσης της Θεωρίας της Μουσικής.

Οπότε μπορούμε – κατά περίπτωση – να καλλιεργήσουμε την κριτική γνώση της Θεωρίας της Μουσικής από το μαθητή.

Να καταλάβει, «γιατί αυτό», γιατί έτσι, ποιος, πότε, γιατί και που το δημιούργησε.

Καλός «Θεωρητικός» είναι ο «κριτικός» θεωρητικός…

Συνοψίζω τις αρχές που μόλις διατυπώθηκαν ενδεικτικά:

α) διαχείριση προτεραιότητας Θεωρίας – πράξης

β) διαχείριση ισορροπιών προφορικότητας – μουσικού γραμματισμού

γ) αναλυτικοσυνθετική μεθοδολογία δημιουργίας της Μουσικής Θεωρίας και

δ) κατά περίπτωση: κριτική θεωρητική εκπαίδευση.

Κάτι πιο πρακτικό θα μας πείς;

Θα ρωτήσετε όσοι/ες δώσατε τον πολύτιμο χρόνο σας και φτάσατε ως εδώ.

Ναι, θα σας πω.

Προσπαθήστε να εξηγηθεί στο παιδί γιατί η «βαρετή» Θεωρία της Μουσικής θα του είναι κάποια στιγμή χρήσιμη.

Πολλές φορές στην Εκπαίδευση κάνουμε «βαρετά» πράγματα χωρίς να γνωρίζουμε τα τεράστια μελλοντικά οφέλη.

Αν κάποιος μας τα πει και μας πείσει αλλάζει το κίνητρο.

Υπάρχει τρόπος να εμπνευστούμε από τον μελλοντικό στόχο και να αποκτήσουμε υπομονή και δύναμη για κάτι… βαρετό.

Ξεχωρίστε τη Θεωρία της Μουσικής από τη… Μουσική.

Είναι σίγουρα κάτι άλλο με τη δική του ομορφιά.

Σκεφτείτε ότι είναι Μαθηματικά, Εικαστικά, Φυσική, Πληροφορική, Λογοτεχνία.

Πράγματα χωρίς ήχο αλλά απολαυστικά.

Δείτε τη Θεωρία της Μουσικής ως αυτόνομη κατάκτηση της ανθρωπότητας πέρα από τη Μουσική.

Γι’ αυτό υπάρχουν ατέλειωτα παιχνίδια «επί χάρτου», χωρίς καθόλου Μουσική.

Βρείτε τα, παίξτε, διασκεδάστε.

Αν αυτό σας βοηθήσει να παίξετε και Μουσική, ε, είναι ένα θαύμα!

Ζήστε το!

Τολμήστε να χρησιμοποιήσετε μια άλλη Θεωρητική ιδέα, ένα άλλο σύστημα που επινοήθηκε για να λύσει όλα αυτά τα προβλήματα που δημιουργεί η Θεωρία ως «υποκειμενικότητα».

Ή ακόμη συνθέστε τη δική σας Θεωρία της Μουσικής.

Αν το κάνετε, δοκιμάστε τη σκληρά.

Ξέρετε εσείς πως και τί θα κάνετε, εγώ απλά σας θυμίζω ότι μπορείτε.

Αναζητήστε για όλα τα παραπάνω ιδέες, κατασκευές, προτάσεις, φρέσκο πράγμα – που αλλού – στο διαδίκτυο.

Δε φαντάζεστε τί συμβαίνει στο χώρο του πολιτισμού, την ίδια ώρα που καταστρέφουμε το κλίμα του πλανήτη.

Οξύμωρο αλλά αληθινό.

Ψάξτε με κατάλληλες λέξεις κλειδιά!

Βοήθησε καθόλου το κείμενο;

Αν ναι, πείτε μια γνώμη, καλύτερα με μήνυμα.

Πρώτη δημοσίευση:
https://www.facebook.com/labofthinking/posts/13180453823334